Kennsla íslensku sem annars máls: Tölvustutt nám og nám utan kennslustofu

Hafin er þróun á framburðarforriti sem nefnist CAPTinI (e. computer assisted pronunciation training in Icelandic) í samstarfi Háskólans í Reykjavík, Háskóla Íslands, Árnastofnunar og Tiro ehf. Megintilgangur þessa máltækniverkefnis er að veita nemum í íslensku sem öðru máli tækifæri til að æfa tal og leiðbeina þeim um framburð. Við þróun forritsins og endurgjafar sem því er ætlað að veita er byggt á hljóðdæmum sem var safnað í gagnabanka Samróms. Hljóðdæmanna var aflað með því að fá móðurmálshafa og annarsmálshafa íslensku til að lesa upp fyrirframgefin orð og setningar og senda í gagnabanka Samróms. Endurgjöf forritsins grundvallast á þeim samanburðargögnum en forritið mun greina framburð hljóða og orða, orð- og setningaráherslu o.fl. hjá annarsmálsnemum. Námsumhverfi CAPTinI er þannig gagnvirkt og byggir á rannsóknum og þaulreyndum aðferðum við framburðarkennslu við Háskóla Íslands en einnig kennslufræði vefnámskeiðsins Icelandic Online.

Stefanie Bade kynnir fyrirlesara og stýrir umræðum.

Virk þátttaka er nauðsynleg forsenda góðs árangurs í námi. Virkni nemenda ræðst af fjölmörgum þáttum sem felast í námsefninu sjálfu og kennslufræðinni, stuðningi sem þeim býðst, miðlunarleiðum og hvata til náms. Í fyrirlestrinum verður fjallað um málanám í netnámskeiðum og sjónum þá sérstaklega beint að grunnhönnun slíkra námskeiða. Umfjöllunin grundvallast á þríþættri rannsókn (Kolbrún Friðriksdóttir 2018, 2021a, 2021b, 2022) á námshegðun í vefnámskeiðunum Icelandic Online, viðhorfi notenda til margvíslegra námskeiðsþátta og áhrifum þeirra á námsframvindu. Kynntir verða lyklar sem gagnast við hönnun eða endurskoðun málanámskeiða á netinu sem geta haft mikilvæg áhrif á virkni nemenda og ýtt undir jákvæða reynslu af málanámi í netumhverfi.

Í fyrirlestrinum verður fjallað um nokkrar aðferðir sem málnemi notar í íslenskunámi sínu utan kennslustofunnar. Meðal þeirra eru:

(1) Orðaleit:

182   CL:        það er engin (0.7) uh það er bara rödd bara≈

183   ®AN:    +≈ bara rödd

184   CL:        já↘

                        yes

185   AN:        UH:: hvað er rodd↗

186   CL:        UH:: VOICE

187   AN:        voice AH BARA rödd

188   CL:        já

189   AN:        AH:: okay

(2)  Tungumálasamningur:

AN:     uh:h (0.5) má é:g tala (0.2) við þig (0.7) íslensku↗

            (0.6)

AF:      j:á hv⌈a⌉

AN:           ⌊uh:⌋ og &=hljóð (0.8) Uh:: getur þú:: (0.6) uh: svarað

            (0.3) mé:r íslensku↘

*CL:    já≈

*AN:   +≈ já (0.5) uh (1.3) &=hljóð í pappír

Að auki verður fjallað um þau tækifæri til íslenskunáms sem finnast í daglegum samskiptum. Hér er sjónum beint að því hvernig málnemi getur fengið hjálp frá íslenskumælandi fólki um t.d. málnotkun:

(3)

54    AN:         uh uh:: en uh (1.3) &=hurðarskellur þ- þegar (0.9) þ- þú

55                    (0.4) uh:m borga (1.0) uh:: kaka (.) uh bakarí (0.8) uh þú sagt má

56                    ég fá::↗

57    MA:        uh já eða (0.7) uh það er betur að segja hédna (0.5) ég ætla að fá↘

58    AN:         ég ætla að ⌈fá⌉

59    MA:                   ⌊JÁ⌋ ég (0.5) ég hugsa:ði: (0.5) sem það er gott að

60                    segja má ég fá (0.4) en Baddi (0.6) uh::m (.) sa:ði mér (0.4) a::ð

61                    það er (0.5) best að segja (0.3) ég ætla að fá↘

62    AN:         ég ætla að fá↘

63    MA:        já

Loks verða lagfæringar og leiðréttingar skoðaðar og hvort þær nýtast málnemanum eða ekki:

(4)

AN:     é:: é:: (0.6) ég va:r (2.5) á: a ég var í kring (.) ka (.) kringlun≈

FR:      +≈ já kringlunni

AN:     °k⌈ring⌉lunni°

*FR:      ⌊já⌋

*AN:   ts uh::m:: (1.2) síðast (.) t e::::: (0.4) m::::ánuðir (0.7)

*FR:    síðasta mánuði

*AN:   síðasta mánuði↘

*FR:    síðasta mánuði↗

            (0.6)

*AN:   já